Al drie jaar op rij wordt het Klas4klas-programma gegeven op de middelbare school Groen van Prinstererlyceum te Vlaardingen, onderdeel van de Lentiz Scholengemeenschap. Klas4klas is een educatief programma ontwikkeld door de stichting StartUp4kids Foundation, dat van leerlingen zelfverzekerde en ondernemende wereldburgers maakt. De kracht van dit lesprogramma zit in het creëren en vergroten van de bewustwording van essentiële thema’s en vanuit die basis in samenwerking leren ondernemen met een sociaal-maatschappelijk karakter.
Door ervaringsleer en praktische tools, laat het programma de leerlingen namelijk leren over zichzelf, de relaties met anderen, omgaan met geld en andere (schaarse) middelen en ondernemend te zijn. De impact die hiermee wordt gecreëerd, is:
- Vergroten van het zelfvertrouwen en zelfredzaamheid
- Helder inzicht in eigen denken, handelen en doen
- Denken in mogelijkheden, kansen en samenwerking en keuzes maken vanuit authentieke waardes
- Verrijking op de internationale samenleving en wederzijds begrip
Hoe ziet dit er dan precies uit?
StartUp4kids biedt onderwijsprogramma’s aan kwetsbare kinderen in ontwikkelingslanden, waarmee zij zich ontwikkelen op persoonlijk, sociaal en financieel vlak. In vijf modules doorlopen deze kinderen dezelfde thema’s en zetten zij gedurende het programma een Club op waarmee ze een initiatief bedenken en uitvoeren dat bijdraagt aan hun omgeving.
Met Klas4klas worden de leerlingen gekoppeld met kinderen uit één van de projectlanden, Ethiopië en leren zij aan de hand van de onderwerpen ook over de Ethiopische cultuur.
Normaliter krijgen de leerlingen de opdracht om (samen) te werken aan een (gemeenschappelijk) sociaal-maatschappelijk doel alsof ze een eigen kleine onderneming runnen. Op deze manier leren ze om sociaal bewust te ondernemen, passend in de ontwikkelingen van deze maatschappij. De opbrengst van deze ‘ondernemende’ activiteit komt ten goede aan een duurzaam doel als onderdeel van het project van StartUp4kids in Ethiopië. Voor de leerlingen van het Groen van Prinstererlyceum is het doel om een culturele educatieve reis te maken naar Ethiopië en de scholingsprojecten met eigen ogen te zien en de Ethiopische cultuur zelf te ervaren! Een ervaring voor het leven die hun kijk op de wereld verandert.
Tijdens de Klas4klas-lessen worden zij dan ook goed voorbereid op het bezoek aan het land met een heel andere cultuur. Vanaf de start worden ze begeleid in het bedenken van inkomsten-genererende activiteiten om de reissom bij elkaar te verdienen middels o.a. sparen, fondsenwerving en het organiseren van individuele en gezamenlijke activiteiten en krijgen ze handvatten om deze activiteiten op een leuke, efficiënte en succesvolle manier uit te voeren.
Ook de leraren die meegaan op reis doen hier aan mee!
Wat is hun ervaring?
Het Klas4klas-programma slaat goed aan en is een groot succes. Op het Groen van Prinsterer wordt Klas4klas aangeboden als een keuzevak. Leerlingen van 3 mavo, 3 & 4 havo en 3, 4 & 5 vwo kunnen zich hiervoor aanmelden. In 2018 trapten dertien meiden de bal af en hebben negen meiden het gehele programma doorlopen. In 2019 waren dit er negen, waaronder toen ook twee jongens en in 2020 is er een groep van 17 leerlingen waaronder vier jongens.
Elk jaar zijn er een paar leerlingen die vrij snel aan het begin besluiten om ermee te stoppen. Dit heeft meerdere redenen; het is een programma dat ook buiten de lessen om tijd en inspanning vraagt. Voor de meesten zullen zij ook uit hun comfortzone moeten stappen. Niet iedereen is daar nog aan toe of gezien de schoolresultaten niet verstandig om ermee door te gaan. Soms zien we ook dat leerlingen wel willen, maar dat de ouders er toch niet volledig achter staan, omdat ze het geen prettig idee vinden als hun zoon of dochter naar Afrika gaat. Om die reden geven wij voorafgaand gedetailleerde informatie, spreken we verwachtingen uit en vragen wij commitment van eenieder.
Ieder jaar beginnen we met een enthousiaste groep leerlingen. Spannend maar vooral een hoge mate van nieuwsgierigheid naar wat er komen gaat. Een reis naar Ethiopië in het vooruitzicht, dat is vooral voor een middelbare scholier toch wel heel bijzonder…
Wat ook bijzonder is, is de groepssamenstelling. Niet elke leerling kent elkaar al die zich voor het programma heeft aangemeld. Er wordt niet alleen verbinding gelegd tussen leerlingen in Nederland en met leerlingen aan de andere kant van de wereld, maar ook verbinding tussen leerlingen op dezelfde school met een verschillend niveau van mavo tot vwo en verschillende leeftijden van 14 t/m 17 jaar. Normaal gesproken zullen leerlingen niet zo snel contact zoeken met elkaar dan, maar Klas4klas en het gemeenschappelijke doel daarin verbindt.
Door bij de eerste les de tijd te nemen om elkaar te leren kennen en verwachtingen en omgangsnormen af te spreken, voelt het direct als één groep en alsof ze elkaar al langer kennen. De leerlingen wacht een uitdagend doel, vanaf de start van het schooljaar gaan ze aan de slag voor het bij elkaar krijgen van de reissom. Vooral in het eerste jaar zagen we dat leerlingen moeite hadden met het zetten van de eerste stap.
Er zijn diverse manieren om geld bij elkaar te krijgen. Het geld dient op een eigen gemaakt account op een crowdfundingsplatform komen te staan. Een eerste logische en niet zo’n intensieve stap zou dan zijn om je directe omgeving zoals familie en vrienden en andere relaties binnen je netwerk aan te spreken.
Hoewel uit ervaring blijkt dat dit inderdaad heel effectief is, vraagt het van leerlingen ook om zichtbaar te durven zijn en om support te durven vragen. Zelfs voor vele volwassenen nog niet zo makkelijk. Dit maakt wel dat ze de eerste stap buiten hun comfortzone hebben gezet en dat het ijs is gebroken. Dit gepaard met al snel resultaat zorgt voor energie, motivatie en vastberadenheid. De leerlingen worden creatief en durven hun grenzen te verleggen.
Wanneer het gezien de leeftijd al kan, nemen ze een bijbaan. Degenen die nog niet mogen werken, zorgen wel voor betaalde klussen, zoals schoonmaken in thuis, de auto van de buren wassen, oppassen, lege flessen in de buurt ophalen en inleveren voor statiegeld of koekjes bakken en deze verkopen op het werk bij één van de ouders. Ook wordt het huis eens lekker opgeschoond door te kijken welke spullen niet meer leuk genoeg zijn of niet meer worden gebruikt en deze worden via Marktplaats of op een Vlooienmarkt verkocht. Dit kan soms al honderden euro’s opleveren. Er waren ook initiatieven zoals een diner thuis organiseren voor familie en vrienden. Een leerling had zelfs Ethiopisch eten klaargemaakt om haar omgeving ook kennis te laten maken met het land waar ze naar toe gaat. Buiten het feit dat dit geld heeft opgeleverd voor de reis, was er ook een gezellige avond en verbondenheid gecreëerd.
Een belangrijke module van het Klas4klas-programma is leren samenwerken. De groep ging dus ook aan de slag met een gezamenlijke activiteit, de Kerstmarkt op school. Een leerzame ervaring waarin heel snel zichtbaar wordt wat wel en niet werkt en welke elementen zo essentieel zijn voor een succesvolle samenwerking. Het gaat hier niet om goed of fout, alles is een leerproces. Ook hier weer de stap naar buiten zetten om bedrijven en personen te vragen om support.
In de huidige groep had een aantal leerlingen de reissom al vroegtijdig bij elkaar. Wat mooi is om te zien, is dat ze niet alleen hun steentje willen bijdragen aan de kinderen in Ethiopië, maar ook hier hun gezamenlijk verdiende deel willen geven aan anderen in de groep die het nog nodig hebben.
Kortom, de maandenlange aanloop naar de daadwerkelijke reis, is al een reis op zich. De leerlingen hebben al van alles meegemaakt, en al veel over Ethiopië geleerd en gehoord, ook d.m.v. gastlessen.
Een ervaring voor het leven…
De langverwachte reis in Ethiopië staat voor het leven in het geheugen van de leerlingen gegrift. Er is niet te veel gezegd dat deze reis een ervaring voor het leven zal zijn… De leerlingen stappen in een totaal andere wereld dan dat ze gewend zijn. Het begint al met de vele huizen met golfplaten en de enorme drukte op straat. Eén van de leukste dingen vinden de leerlingen nog wel het rondrijden door de stad in het busje, en de hoofdstad Addis Ababa als één groot openluchtmuseum te aanschouwen. Wat ook direct opvalt is de gastvrijheid van de mensen daar. Ze worden met de bekende Ethiopische groet; een handdruk gevolgd door een schoudergroet, openlijk ontvangen. Het hebben van een eigen Guesthouse met de groep, het continu omgaan met de lokale bevolking, activiteiten van de lokale community die niet in een normale reisgids staan, en het bezoeken van de scholen waar StartUp4kids actief is, maakt de reis heel uniek en bijzonder.
Wellicht het grootste inzicht is wel dat niets in dit leven vanzelfsprekend is. Er werd behoorlijk gerelativeerd en het besef dat we in Nederland dankbaar mogen zijn voor wat we hebben. Tegelijkertijd werden de leerlingen bewust gemaakt van wat wij als westerlingen lijken te vergeten. Het leven in het hier en nu en het leven mét elkaar.
Vonden sommige leerlingen het voorafgaand aan de reis nog een ongemakkelijk idee dat er niet altijd Wi-fi aanwezig is, eenmaal op reis werd de Wi-fi niet gemist. Er gebeurde te veel in de omgeving om niet aan je voorbij te willen laten gaan.
Bij de tweede editie bleven de leerlingen niet alleen in de hoofdstad, maar was de reis verlengd met een aantal dagen om ook het leven buiten de stad te ervaren. Eenmaal Addis verlaten, lijkt de tijd 100 jaar terug te gaan. Er werd meer van het plattelandsleven en van de natuur gezien. Zo waren de deelnemers omringd met apen en werden op een bootje nijlpaarden van héél dichtbij gespot.
Op de avond van vertrek vloeien er tranen. Ze willen nog niet naar huis en gaan de Ethiopische begeleiders missen waarmee in korte tijd een band is opgebouwd. In het vliegtuig eindelijk de tijd om even bij te komen van de vele nieuwe indrukken van een intensief maar oh zo inspirerend reisprogramma.
Bij aankomst staan de ouders met blijdschap te wachten op het vliegveld. Uiteraard zijn zij elke dag middels berichtjes en dagfilmpjes op de hoogte gehouden, zodat zij de ervaringen van hun kinderen een beetje mee konden beleven. Toch was het voor hen al die maanden ook heel spannend. Je kind loslaten naar een onbekend land, maar zo ontzettend trots wanneer ze de enorm blije gezichten van hun kinderen zien en hun ervaringen en inzichten delen… Ja inderdaad, een ervaring voor het leven…
Veerkracht
De huidige groep leerlingen konden niet wachten om in het vliegtuig te stappen en de reis daadwerkelijk te gaan beleven. Helaas werd drie weken voor vertrek de reis geannuleerd vanwege de omstandigheden rondom de Corona-crisis. Wat was dit een enorme teleurstelling en voor niemand te bevatten…
Toch willen wij onze enorme bewondering uiten voor de manier waarop de leerlingen hier mee omgaan. In ons lesprogramma reiken wij tools aan om in alles een leermoment te zien, positief te blijven en in mogelijkheden te blijven denken bij veranderende situaties. Hoe fijn dat zij de tools nu kunnen inzetten…
Het goede nieuws is, de reis gaan zij alsnog maken op het moment dat de rust in de wereld is wedergekeerd! Tot die tijd geduld hebben en stilstaan bij wat we hebben en dankbaar voor mogen zijn…
Waarom Ethiopië?
In Ethiopië richt StartUp4kids zich op kinderen met een lichamelijke en mentale beperking. In Ethiopië hebben meer dan 16 miljoen mensen een beperking en zij worden door de overheid uitgesloten van deelname aan de maatschappij. 98% van kinderen met een beperking heeft geen toegang tot onderwijs. StartUp4kids wil deze kinderen de positie en erkenning geven die zij verdienen.
Ze worden gezien en gehoord, raken geïntegreerd en opgenomen in de samenleving en leren de regie over hun leven te pakken. Ze ontdekken dat ze ondanks hun beperking nog zoveel wel kunnen dat van waarde kan zijn voor anderen. Alle Aflatoun-docenten waarmee wordt gewerkt, hebben ook een beperking en daarmee zijn zij het perfecte rolmodel waardoor de leerlingen zien dat een volwaardige toekomst voor hen mogelijk is.
Referenties
[vc_video link=”https://vimeo.com/268931668″]
Elske Donkersloot – docent Nederlands onderbouw – over de reis in 2018: “Piekfijn georganiseerd. Geen moment stress. Onze reis naar Ethiopië was een bijzondere ervaring waar onze leerlingen merkbaar positief door zijn veranderd. Maar ook wij hebben er heel wat van opgestoken. Volgend jaar weer!”
Linda Baak – docent Wiskunde bovenbouw – over de reis in 2019: “Een prachtige en mooie reiservaring! Onze leerlingen (en ik ook) zijn weer een levenservaring rijker en wat ben ik dankbaar dat ik samen met ConnectingJourneys onderdeel mocht uitmaken van deze reis. Het had niet beter georganiseerd kunnen worden!”
Jora Giphart – deelneemster reis in 2018 & 2019: “Ethiopië is het meest bijzondere land waar ik ooit ben geweest en deze reis heeft me dat laten zien. Mijn grootste inzicht door deze reis is dat niets in dit leven vanzelfsprekend is.”[vc_column width=”1/2″][vc_video link=”https://vimeo.com/274568591″][vc_column width=”1/2″][vc_video link=”https://vimeo.com/342723692″]
